Autor: dr Dorota Trzcińska

 

FREKWENCJA I CHĘĆ UCZESTNICTWA W LEKCJACH WF
W SAMOOCENIE UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH

W ramach ewaluacji prowadzonej w programie edukacyjnym Zachowaj równowagę wśród uczniów w wieku gimnazjalnym przeprowadzono ogólnopolskie badanie ankietowe dotyczące ich wiedzy i samooceny z zakresu aktywności i sprawności fizycznej. Do przygotowania materiału wybrano, spośród kilkunastu zawartych w kwestionariuszu pytań, odpowiedzi na dwa –  odnoszące się do uczestnictwa w lekcjach WF.

Pytania ankietowe o frekwencję i chęć udziału uczniów w szkolnych zajęciach wychowania fizycznego miały charakter zamknięty i służyły określeniu poziomu akceptacji (zadowolenia). W odpowiedziach przyjęto zasadę wyboru jednej spośród
5 ewentualności, przy czym środkowa wyrażała opinię neutralną, a skrajne informowały o poglądzie zdecydowanie pozytywnym lub wyraźnie negatywnym. Wyniki fragmentu badań ankietowych (uwzględniające dodatkowo podział według płci) zaprezentowano w postaci wartości procentowych na zamieszczonych poniżej wykresach.

Z danych liczbowych dotyczących frekwencji na lekcjach WF wynika, że przeważająca część młodzieży uczestniczy w tych zajęciach zawsze lub często (ryc. 1). U chłopców łączny odsetek wyboru tych wariantów odpowiedzi przekracza 83%, podczas gdy w podgrupie dziewcząt jest nieco niższy i wynosi niespełna 76%. Zróżnicowanie między uczniami i uczennicami w samoocenie frekwencji jest najwyraźniej zauważalne w przypadku opcji zawsze i czasami. Niska frekwencja lub absencja na zajęciach WF dotyczyła prawie 9% chłopców oraz blisko 11% dziewcząt.

Bardzo chętne lub chętne uczestnictwo w lekcjach wychowania fizycznego zadeklarowało ponad 91% uczniów oraz około 87% uczennic (ryc. 2). Ponownie – tak jak w przypadku samooceny frekwencji – w procentowym rozkładzie odpowiedzi zauważa się jednak pewne zróżnicowanie międzypłciowe. Jest ono widoczne zwłaszcza w odniesieniu do wariantu bardzo chętnie, który o kilkanaście procent częściej zaznaczali chłopcy.

Gimnazjaliści dokonujący wyboru skrajnych odpowiedzi (zawsze lub nie uczestniczę oraz bardzo chętnie lub bardzo niechętnie) zostali dodatkowo poproszeni o uzasadnienie swojej opinii. Wśród krótkich wypowiedzi świadczących o szczególnie pozytywnym nastawieniu wobec wychowania fizycznego oraz podkreślającym jego różnorodne walory, najczęściej powtarzały się:

• lubię sport (ruch, wysiłek fizyczny, WF i wuefistów, gry zespołowe, piłkę nożną itd.),
• można poznać różne formy ruchy i dziedziny sportu,
• dzięki lekcjom WF jestem w dobrej formie,
• liczę, że uda mi się dzięki temu schudnąć,
• jest fajnie, miło i zabawnie,
• można się nieco pośmiać, ale głównie solidnie ćwiczymy,
• pasjonuję się sportem,
• nie trzeba siedzieć w ławkach,
• jest git.

Komentarze argumentujące negatywny stosunek młodzieży do szkolnego wychowania fizycznego były nieliczne i dotyczyły: niechęci do podejmowania wysiłku fizycznego (np. szybko się męczę, jestem leniem, nie lubię się męczyć), braku urozmaicenia lekcji (są nudne, wydają mi się śmieszne i bez sensu),sporadycznie także postawy nauczyciela (nauczyciel nie prowadzi lekcji). Jeden z ankietowanych zwrócił uwagę na nieuwzględnianie w zajęciach indywidualnych potrzeb uczniów: zajęcia nie są dopasowane do indywidualnych potrzeb, a ja jestem kiepski. Inny z rozbrajającą szczerością napisał: jestem grubasem i nie daję rady, a jedzenie jest takie super…  

Zaprezentowane wyniki świadczą o na ogół pozytywnym nastawieniu uczniów w wieku gimnazjalnym do szkolnego wychowania fizycznego. Wskazuje na to przewaga odpowiedzi ankietowych potwierdzających dobrą frekwencję oraz najczęściej bardzo chętne lub chętne uczestnictwo w lekcjach z tego przedmiotu. Rezultaty badań na tym etapie edukacyjnym są jednak mniej korzystne od uzyskanych przez uczniów szkół podstawowych (o czym mowa w innym z artykułów zamieszczonych na stronie internetowej projektu). Warto również zwrócić uwagę na potrzebę mobilizowania do aktywności fizycznej dziewcząt, u których w okresie gimnazjalnym obserwuje się przejawy pewnej niechęci wobec zajęć ruchowych.